Nieuwe Delftse Waterloop
De huidige Molen De Roos werd rond 1760 gebouwd op de plaats waar sinds 1500 diverse andere molens stonden. Het is een korenmolen, en wordt tegenwoordig door vrijwilligers bediend. Om de spoortunnel te kunnen bouwen werd de molen in haar geheel op een grote betonnen plaat geplaatst en een meter opgevijzeld. Na afronding van de bouw kwam de molen weer op haar oorspronkelijke plaats. Er werd ook een tuin gebouwd, de Molentuin met een grote variëteit aan planten. Elk seizoen bloeit er wel iets.
Molen De Roos is de enige van de 18 molens in Delft die de tand des tijds heeft overleefd. Hij is gebouwd op de plek waar in 1352 de Gasthuismolen werd gebouwd. Dat was een standerdmolen, het oudste type op de wind richtbare molen in de Lage Landen. In de 300 jaar daarna werd de molen in stapjes verbouwd en verhoogd om voldoende wind te vangen tussen de bebouwing van de groeiende stad Delft. Rond 1760 krijgt de molen dan zijn huidige vorm en wordt De Roos gedoopt. De molen doet sindsdien dienst als korenmolen, en het meel wordt nu nog met de oorspronkelijke molenstenen gemalen. Je kan het in de molenwinkel kopen.
Rond 1929 begon de molen scheef te zakken door de aanleg van de tramlijn en wegen, het dempen van de gracht, en door de grondwateronttrekking door de Koninklijke Nederlandse Gist en Spiritusfabriek (nu DSM). Er volgde een restauratie die tientallen jaren duurde, waarbij de hele kap en het wiekenkruis vernieuwd moesten worden. Daarbij werd de molen van een nieuwe fundering voorzien en aan één zijde met meer dan een halve meter opgevijzeld zodat hij weer recht stond. Uiteindelijk werd de molen in 1990 weer in gebruik genomen en konden de wieken weer draaien.
Maar dat duurde niet lang, want begin van de 20ste eeuw werd de spoortunnel gebouwd, en die moest onder de molen door. Hoe men dat deed, lees je hier. Aart Struijk schreef een mooi geïllustreerd boek over de geschiedenis van de molen. En ook in de Molen Database vind je veel gedetailleerde informatie.
Maar ook de molen zelf vertelt een verhaal. Die doet dat in molentaal. Hier zie je wat de molen je vertelt, of het feest is, of er iemand stierf, of de molenaar aan het werk is of langdurig op vakantie.

De taal van de molen: aan de stand van de wieken kun je zien of je meel mag komen malen.
Ten noorden van de molen vind je de molentuin. Deze werd in 2019 aangelegd door vrijwilligers, die de tuin ook onderhouden. De tuin heeft een enorme variëteit aan planten. Elk seizoen bloeit er weer iets anders. En er staan graanveldjes, zo kun je zien hoe de granen groeien die in Molen De Roos worden gemalen. Hier kun je lezen welke planten en granen er groeien.

De Molentuin.